اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات جزو دسته بیماری های مربوط به کمر است که طی آن مهره های کمر از حالت عادی خارج می شوند و شکلی غیر طبیعی به خود می گیرند. این بیماری هم می تواند در کودکان رخ دهد و هم بزرگسالان و دلایل آن نیز متغییر است. معمولا در مراحل اول از روش های درمانی غیر تهاجمی استفاده می شود، اما در صورت نتیجه ندیدن جراحی اسکولیوز واجب است.جراحی فیوژن ستون فقرات معمولاً چهار تا شش ساعت طول می کشد، اما زمان آن بسته به بیمار متفاوت است. به طور کلی تا زمانی که لازم است کار را به خوبی انجام دهند، طول می کشد.
برای هر مهره معمولا دو عدد پیچ پلی اگزیال استفاده می شود . سپس پیچ ها توسط راد به هم متصل شده و با نات فیکس میگردد.. اگر تعداد پیچ ها بیشتر شود معمولا از کراس لینک برای اتصال دو طرفه پیچ ها یک عدد استفاده می شود..
رایجترین نوع جراحی اسکولیوز جراحی فیوژن خلفی ستون فقرات نام دارد. هدف از انجام این جراحی اصلاح انحراف ستون فقرات تا جایی که میتوان به حالت طبیعی دست پیدا کرد و همچنین تثبیت ستون فقرات برای جلوگیری از انحراف مجدد ستون فقرات است. این کار با ادغام دائمی چندین مهره مجاور در ستون فقرات انجام میشود. تعداد مهرههایی که در جراحی اسکولیوز به هم متصل میشوند به درجه و محل انحراف ستون فقرات بستگی دارد.
جراحی اسکولیوز معمولاً چهار تا شش ساعت طول میکشد، اما زمان آن بسته به میزان انحراف و پیچیدگی عمل متفاوت است و میتواند بیشتر از این هم به طول بینجامد. در این جراحی ممکن است تنگی کانال نخاعی، مشکلات دیسکهای ستون و فشردگی عصبهای کانال نخاعی که در اثر اسکولیوز ایجاد شده است را نیز بهصورت همزمان برطرف شود.
مراحل انجام جراحی اسکولیوز به شرح زیر است:
- بیهوشی
جراحی اسکولیوز ممکن است با توجه به پیچیدگی عمل بین ۴ تا ۶ ساعت، طول بکشد. در این مدت فرد تحت بیهوشی عمومی قرار دارد و به طور مداوم علائم حیاتی او بهوسیله متخصصین کنترل میشود.
- ایجاد برش
برشهای ایجاد شده برای جراحی اسکولیوز به میزان و شکل انحراف ستون فقرات و محل قرار گرفتن انحراف مورد نظر بستگی دارد. در جراحی اسکولیوز ستون فقرات با شدیدترین حالت که انحراف به شکل S وجود دارد باید یک برش در طول ستون فقرات ایجاد شود. بعد از ایجاد برش، ماهیچههای پشت کنار زده میشوند تا ستون فقرات کاملاً قابل مشاهده باشد.
- نصب پیچ درون مهرهها
در ناحیهای از ستون فقرات که دچار انحراف شده است، پیچهایی در دو طرف مهرهها قرار داده میشود. این پیچها برای نگه داشتن میلههایی که در دو طرف ستون فقرات نصب میشوند، درون مهره قرار میگیرند. تعداد پیچهای مورد نیاز با توجه به شدت و میزان انحراف در هر فرد متفاوت است.
- استئوتومی
اگر انحراف ستون فقرات شدید بوده یا ستون فقرات انعطاف لازم را نداشته باشد، پزشک ممکن است قسمتهایی از مهرههای ستون فقرات را برش داده و خارج کند تا مهرهها راحتتر صاف شده و برای اتصال به یکدیگر آماده شوند. همچنین ممکن است در صورتی که در ناحیهای که دچار انحراف شده، دیسک را هم خارج کنند تا فشار از روی عصب برداشته شود.
- قرار دادن میله
جراح بر اساس میزان انحراف ستون فقرات، میلهها یا رادهایی (Rod) را از داخل پیچهایی که قبلتر نصب شدند، عبور میدهد. سپس با یک ابزار مخصوص، میلهها را تا حدی که انحنای ستون فقرات به حالت طبیعی بازگردد، حرکت میدهد و پس از آن پیچها را سفت میکند. برای جلوگیری از عود مجدد اسکولیوز، پیچها و میلهها پس از جراحی در جای خود باقی میمانند.
- فیوژن و پیوند استخوان
پس از اصلاح انحراف ستون فقرات برای تثبیت مهرهها در وضعیت جدید مهرهها باید به یکدیگر و همچنین با پیچهای نصبشده، جوش بخورند. برای این کار پیوند استخوان انجام میشود. پزشک مقداری بافت استخوان را در محل مهرههای ستون فقرات قرار میدهد تا پیوند استخوانی میان مهرهها و پیچها حاصل شود. این بافت استخوان از استخوانهایی که در مرحله استئوتومی مهرهها، از بدن خود فرد برداشته با ترکیب پودر استخوان مصنوعی ترکیب شدهاند، به دست میآید.